Voor de derde stap is kennis van de tweede onontbeerlijk, maar verder is de derde niet echt moeilijker.
De tactiekonderwerpen zijn relatief gemakkelijk en ook de lessen over de verdediging tegen tactiek zullen geen problemen opleveren. Alleen het insluiten is lastig. Het is te vergelijken met mat zetten, alleen is nu niet de koning, maar een ander stuk de klos.
Verder is er aandacht voor de eerste pionneneindspelen. Voor sommigen kinderspel, maar voor leerlingen die nog problemen hebben met ruimtebeheersing een zware dobber.
In deze stap weer de nodige aandacht voor het aanleren en verbeteren van ondersteunende vaardigheden. Een daarvan is het 'vooruitdenken'. De leerling rekent uit zijn hoofd de mogelijkheden op het bord uit en visualiseert (het voor de geest halen van de stelling) tegelijkertijd de nieuw ontstane situatie op het schaakbord. De beheersing van deze vaardigheid verschilt per leerling enorm.
De 'derde stap' bestaat uit een handleiding en vier werkboeken.
■ Handleiding voor schaaktrainers Stap 3
■ Werkboek Stap 3 vooruitdenken
Bekijk enkele bladzijden uit een boek naar keuze: download.
De handleiding is een grote steun voor de lesgever, zelfs voor een ervaren onderwijzer. Kant en klare lessen, aanwijzingen voor het werken met de werkboeken, hulp geven, noem maar op. Vrijwel alles staat erin.
Inhoud:
Inleidende artikelen over:
Stap 3 basis
Er zijn 17 lessen voor het basiswerkboek:
1: De opening afmaken
2: Aftrek en dubbelschaak
3: Aanval op gepend stuk
4: Mat in twee (toegang)
5: Het vierkant
6: Uitschakelen verdediging
7: Verdedig tegen dubbele aanval
8: Klein plan
9: Remise
10: Röntgen
11: De opening
12: Verdedig tegen penning
13: Mobiliteit
14: Sleutelvelden (1)
15: Gepende stukken
16: Dreigingen
17: Sleutelvelden (2)
Stap 3 plus
Verder 14 lessen voor het plus werkboek.Stap 3 vooruitdenken
Geen kant en klare lessen maar vooral aanwijzingen hoe we vooruitdenken in de les een belangrijkere plaats kunnen geven. Het zwaartepunt ligt bij het werkboek. Hoe bieden we hulp? Welke fouten komen bij de diverse tactische thema's voor?
De blindoefeningen zijn voor velen een struikelblok. Onnodig. De drempel ligt misschien wat hoger maar na even doorzetten krijgt het merendeel de smaak te pakken. Ook voor hogere stappers is Stap 3 vooruitdenken een enorme aanrader.
Vanaf de 12e druk verschijnt werkboek Stap 3 als internationale versie in vier talen (NL, EN, DE, FR). De geheugensteunen zijn verdwenen, maar kunnen als Pdf-bestand gedownload worden. Stap 3
De geheugensteunen zijn korte samenvattingen voor de leerlingen van de les uit de handleiding.
Een voorbeeld? Maak het oefenblad Insluiten
De onderwerpen van de opgaven zijn dezelfde als die in de handleiding.
Zie Handleiding voor schaaktrainers.
Lees meer over de Extra boeken onder info.
Vanaf de 3e druk verschijnt werkboek Stap 3 extra alleen nog als internationale versie in vier talen. In het extra werkboek staan 55 pagina's met opgaven, liefst 55x12=660-21 (tekeningen)= 639 opgaven. De geheugensteun kan worden gedownload Stap 3 extra.
Op de eerste 46 bladzijden van het werkboek staan de opgaven met dezelfde onderwerpen als in de
gewone werkboek van stap 1. Die zijn niet alleen nuttig als extra oefening, maar vooral ook als herhaling.
Allereerst komen de oefeningen met bekende thema's uit Stap 3 (tussen haakjes het aantal blz.):
De laatste 10 bladzijden zijn toetsen.
Aan de slag? Toets
Lees meer over de Plus boeken onder info.
Sinds 2018 verschijnt het werkboek Stap 3 plus alleen nog in een 4-talenversie, waaronder Nederlands.
De 10 geheugensteunen zijn verdwenen, maar nog wel als download beschikbaar: Stap 3 plus.
Op de vrijgekomen pagina's zijn meer dan 100 nieuwe opgaven toegevoegd (totaal 636).
De inhoud van het werkboek stap 3 plus:
Min of meer nieuwe onderwerpen:
Verdieping van (summier) behandelde onderwerpen:
Lessen voor het plusdeel staan in de handleiding van Stap 3.
Het werkboek Stap 3 vooruitdenken is niet langer uitverkocht. De internationale versie is verschenen.
De tweede druk is een 4 talen versie en dat betekent meer opgaven en geen geheugensteunen (die zijn te downloaden: Stap 3 vooruitdenken). Meer dan de helft van de opgaven is t.o.v. de eerste druk aangepast of vervangen. De groep voor wie het boek nuttig is, is heel breed. De eerste doelgroep zijn degenen die alle werkboeken van Stap 1 tot en met Stap 3 plus hebben doorgewerkt. Daarnaast alle schakers uit de hogere stappen die te snel door de lagere stappen zijn gegaan (te langzaam of helemaal niet vooruitgaan is een te vaak voorkomend euvel).
Het belang van dergelijke werkboeken wordt alleen maar groter. Vooruitdenken is in de partij een essentiële vaardigheid vanaf het moment dat de openingstheorie theorie stopt en er gedacht moet worden. Foutloos vooruitdenken heb je de rest van de partij nodig en ietsje langer nog: tot je helemaal met schaken stopt. Oefenen loont dan ook. Opmerkelijk is dat het kunnen vooruitdenken bij veel spelers duidelijk stagneert. Waarom? Deze vaardigheid wordt bij het werken met de computer veel minder geoefend. Na een zet komt de tegenzet en de stelling in het hoofd bewaren hoeft dan niet. Stellingen in het werkgeheugen kunnen vasthouden is nodig om beter te gaan schaken. Naast de opgaven met zetten onder het diagram zijn de blindoefeningen in dit werkboek nog meer geschikt om dat te oefenen.
De type opgaven zijn gevarieeerder dan in de andere werkboeken. De thema's uit Stap 3 komen wel deels terug. Dat geeft een indicatie welke informatie uit het langetermijngeheugen moet worden gehaald en daardoor is een groter deel van het werkgeheugen vrij om vooruit te denken.
Bekijk alvast enkele voorbeeldpagina's.
Stap 3 vooruitdenken
Waarom deze uitbreiding? Lees meer over de Mixboeken onder info.
In het mix werkboek staan 62 pagina's met opgaven, liefst 62x12=744-18 (tekeningen e.d )= 726 opgaven.
De thema's zijn bekend uit Stap 3, Stap 3 plus en Stap 3 vooruitdenken en de lagere stappen. Voor de plusboeken waren er tot dusver geen gemixte oefeningen. Voor alle oefeningen is er de simpele opdracht: Speel de beste zet. Net als in een echte partij weet je niet of je kunt winnen of je moet verdedigen. Welke aanvalsdoelen zijn er? Wat dreigt de tegenstander? Is het tijd om te remise te maken? Kortom, van alles wat.
Twee soorten opgaven zijn anders: er is op elke bladzijde een meerkeuzevraag en een opgave met een variant onder het bord die je moet aanvullen. Alleen op de laatste 8 bladzijden staat het thema aangegeven: 2 pagina's matplanners en 6 met mat in twee problemen.